Jak zaspokajać swoje potrzeby dbając o relacje z innymi ludźmi?

Potrzeba to uczucie konieczności wykonania lub zrobienia czegoś. To stan, w którym osoba doznaje uczucia niespełnienia, co skłania ją podjęcia aktywności, która może to uczucie zaspokoić.

Każdy człowiek ma różne, mniej lub bardziej uświadomione potrzeby. Najogólniej można je umieścić w kilku obszarach, które mogą się nazywać następująco:

• potrzeba autonomii oraz związana z nią swoboda wyboru marzeń, celów i wartości, a także wyboru planów, jak je osiągnąć,
• potrzeba świętowania zarówno w zakresie rozwoju, ale też straty związanej z opłakiwaniem i żałobą,
• potrzeba integralności, czyli poczucia osobistej wartości, sensu, autentyczności i twórczości,
• potrzeba wzajemnej zależności a w niej m. in. akceptacja, bliskość, uznanie, znaczenie, empatia, uczciwość, miłość, otucha, szacunek, wsparcie, zaufanie, zrozumienie,
• potrzeba zabawy (w tym śmiechu),
• potrzeba wspólnoty duchowej, czyli piękna, harmonii, porządku, pokoju,
• potrzeba troski o ciało i siły fizyczne, czyli powietrza, pożywienia, wody, ruchu (w tym ćwiczeń), ochrony przed śmiercionośnymi formami życia (wirusy, bakterie, insekty, drapieżne zwierzęta), odpoczynku, wyrażania własnej seksualności, schronienia, dotyku.

Warto uświadamiać sobie te obszary, jak również warto pamiętać, że ludzie, których spotykamy na swojej drodze również mają potrzeby, do których zaspokojenia w danym momencie dążą. Niejednokrotnie zdarza się tak, że moja potrzeba, którą chcę zaspokoić, nie jest zgodna z potrzebą, którą chce zaspokoić osoba, którą spotykam, z którą mieszkam czy pracuję. Taka sytuacja może prowadzić do konfliktów, u podłoża których są przede wszystkim uczucia kryjące się za niezaspokojonymi potrzebami. To, co mówią i robią inni może te uczucia w nas przyspieszać, ale ich nie wywołuje. Jeśli komunikat odbieramy jako negatywny, możemy odnieść się do niego na cztery sposoby:

1. wziąć winę na siebie,
2. zrzucić winę na innych,
3. skupić się na własnych emocjach i potrzebach wczuwając się w nie,
4. wczuć się w emocje i potrzeby naszego rozmówcy zastanawiając się nad nadanym przez niego negatywnym komunikatem pamiętając, że to właśnie w osądach i krytycznych uwagach, które słyszymy pod swoim adresem lub wypowiadamy wobec innych, ujawniają się nasze własne potrzeby i hierarchie wartości.

Kiedy sobie to uświadomimy, zaczniemy być może zastanawiać się nad tym, czy nasze zachowanie i reakcja sprzyja zaspokojeniu potrzeby, czy też nie. Z tej refleksji może wyniknąć zmiana a tym samym, szansa na porozumienie z innymi ludźmi.

Należy zatem pamiętać, że każdy człowiek stara się, aby jego potrzeby były zaspokojone, co często prowadzi do konfliktów i rywalizacji między ludźmi. Dobrze jest to sobie uświadamiać w każdej relacji, w którą wchodzimy. Jednak jedynie my sami znamy i rozumiemy swoje potrzeby, więc to my możemy je zaspokoić.

Inni nie są w stanie wiedzieć czego potrzebujemy i co sprawia nam przyjemność. Mogą jedynie zgadywać. Natomiast zaspokajanie własnych potrzeb cudzym kosztem prowadzi jedynie do konfliktów i rozpadu relacji. Nie sprzyja komunikacji i porozumieniu. Z drugiej strony – jeśli wybierzemy skuteczne strategie zaspokajania potrzeb, to poziom satysfakcji z życia będzie rósł, a wraz z nim będą rosły emocje związane z tą satysfakcją.

Ważne jest przejęcie osobistej odpowiedzialności za swoje potrzeby oraz za cierpienie związane z ich niezaspokojeniem, czyli:

• zajmij się sam zaspokajaniem swoich potrzeb, bo tylko ty je znasz i wiesz jakie emocje się za nimi kryją,
• jeśli chcesz, żeby inni zachowywali się wobec ciebie w określony sposób, zastanów się jak ty możesz do nich trafić, co zrobić, żeby uzyskać zasadę wzajemności,
• poszukaj nowych źródeł wsparcia, siły, uznania – może trzeba zweryfikować dotychczasowe relacje i odrzucić te, które są źródłem cierpienia a skupić się na tych, które dodają siły,
• pamiętaj, że warto ustalić granice, ucz się odmawiania,
• pamiętaj o asertywności – proś o to, czego chcesz, ale pamiętaj o możliwości negocjowania tak, aby każda ze stron wyszła z rozmowy z poczuciem uzyskania kompromisu,
• zaakceptuj, że są w twoim życiu sytuacje, które się nie zmienią, co więcej są też relacje, które się nie zmienią, a mogą być dla ciebie toksyczne. Kiedy już to zrobisz, odpuść sobie i zostaw je. Oszczędzi ci to wielu napięć i frustracji związanych z kolejnymi próbami zmiany sytuacji czy relacji.

Pamiętaj, że od przyjmowanych przez ciebie strategii komunikowania i zaspokajania potrzeb zależy jakość twojego myślenia o sobie i relacji z ludźmi, których spotykasz na swej drodze.

Co, więc możesz zrobić, żeby skutecznie zaspokajać swoje potrzeby i mieć satysfakcjonujące relacje z innymi?

Zadbaj o swoje potrzeby, wsłuchaj się w emocje, które się za nimi kryją a poprawi się jakość twoich relacji z innymi ludźmi!

Autor: Aneta Golmento

Bibliografia:

Pisząc artykuł skorzystałam z książki „Porozumienie bez przemocy. O języku życia” Marshall B. Rosenberg, wyd. Czarna Owca, 2016.